Terugblik Inspiratiedag Inclusiviteit en Skills in de maritieme sector

Op vrijdag 6 september vond de Inspiratiedag Inclusiviteit en Skills plaats bij het STC in Rotterdam. Dit evenement bracht werkenden in de maritieme sector samen om te reflecteren op inclusiviteit en de ontwikkeling van skills binnen de sector, twee belangrijke pijlers van het maritiem human capital uitvoeringsprogramma. Hieronder volgt een terugblik op de hoogtepunten en geleerde lessen van deze inspirerende dag. 

Ochtendprogramma: Inclusiviteit in de Maritieme Sector

Na een introductie van het HC uitvoeringsprogramma door programmaleider Chris Karman was de ochtend in handen van Dr. Sofya Isaakyan, associate professor aan de Rotterdam School of Management. In het onderzoek van Sofya Isaakyan staat ‘employee voice behaviour’ (de mate waarin werknemers zich vrij voelen om zich uit te spreken) centraal. Om de impact van voice behaviour aan den lijve te ervaren nam ze de deelnemers mee in een actieve oefening. Dit gaf een krachtige illustratie van een belangrijk inzicht: het doen van aannames kan leiden tot misverstanden en conflicten. Het is belangrijk juist hierover elkaar te bevragen. Daarnaast illustreerde het ook het effect van ‘in-group’ en ‘out-group’ dynamieken. Ondanks dat de deelnemers elkaar niet kenden, bleek dat ze in de oefening meer vertrouwen stelden in teamgenoten dan in ’tegenstanders’. Deelnemers ervaarden hoe snel we geneigd zijn om groepen te vormen en de voorkeur te geven aan mensen binnen onze eigen groep, wat weer invloed heeft op inclusiviteit en samenwerking. 

Na de oefening nam Dr. Isaakyan ons mee in de resultaten van het inclusiviteitsonderzoek dat in de afgelopen maanden is uitgevoerd bij een tiental diverse organisaties in de maritieme sector. De sectorrapportage zal binnenkort via NML beschikbaar worden gesteld aan alle geïnteresseerden. In algemene termen lijken medewerkers in de sector zich persoonlijk voldoende veilig te voelen om zich uit te spreken (perceptie van inclusie), alhoewel ze wel vinden dat er binnen hun organisatie verbetering mogelijk is. Dit geldt ook voor de mate waarin ze ervaren dat hun inbreng ook daadwerkelijk wordt meegenomen in de interne besluitvorming (impact). Alhoewel in de presentatie niet ingegaan kon worden op de resultaten van de individuele organisaties werd wel inzichtelijk dat sommige organisaties op onderdelen nog ruimte hebben voor verbetering. 

Een centrale boodschap tijdens de discussies was het belang van diepere niveaus van diversiteit (zoals denkstijlen, waarden en overtuigingen) die moeilijker te begrijpen zijn in vergelijking met oppervlakkige niveaus van diversiteit (zoals geslacht, leeftijd of afkomst), die gemakkelijker waarneembaar zijn. Om effectieve inclusiviteit te bevorderen, is het juist belangrijk om de normen en regels van verschillende groepen en individuen te begrijpen en te zoeken naar gemeenschappelijke grond. Zoals het gezegde werd gepresenteerd: “Diversiteit is uitgenodigd worden op het feest; inclusiviteit is gevraagd worden om te dansen.” Dit benadrukt dat het niet alleen gaat om aanwezigheid, maar ook om actieve betrokkenheid en deelname. 

De deelnemers hebben in de bijeenkomst hun belangrijkste ‘take-aways’ gedeeld en suggesties gedaan voor opvolging van het onderzoek. Dit zal door de werkgroep Inclusiviteit worden meegenomen om de volgende stappen te zetten om toe te werken naar een inclusieve sector. 

Middagprogramma: Skills en de Toekomst van de Maritieme Arbeidsmarkt 

Het middagprogramma stond in het teken van de ontwikkeling van skills binnen de maritieme sector. In deze tijd waarin onze sector een reeks aan transities ondergaat (energie, materialen, digitalisering) is het belangrijk dat het personeel over de juiste skills beschikt. Dit werd heel inzichtelijk geïllustreerd door Ger Quist van A2B-online. Deze jonge rederij heeft een schip in productie dat over enkele jaren op methanol zal gaan varen. Daarnaast, onder druk van de toenemende krapte op de arbeidsmarkt, verkent hij de mogelijkheden om meer gebruik te maken van digitale, remote ondersteuning. Dit vraagt veel van zijn medewerkers die hij juist in de aanloop naar deze veranderingen zou willen trainen in de benodigde vaardigheden (skills).  

Deze vraag stond ook centraal in de presentatie van Jan Cromwijk (Techniek NL / SkillsinFlow) die vanuit zijn ervaring met de installatiebranche en de automotive sector heel inzichtelijk kon maken hoe skill-based opleiden op een hele praktische manier kan worden geïmplementeerd met een benadering die dicht op de werkpraktijk zit.  

De kern van deze aanpak is dat traditionele diploma’s slechts een startpunt zijn; beroepen veranderen snel en voortdurende ontwikkeling is essentieel. Het model gepresenteerd door Cromwijk volgt een aantal logische stappen: breng nieuwe ontwikkelingen in kaart, doe onderzoek naar de benodigde skills, monitor de ontwikkelingen op de markt, vertaal de skillontwikkeling naar vakbekwaamheid en zorg vervolgens voor scholing en toetsing. Daarnaast presenteerde Cromwijk een methodiek die innovaties vertaalt naar onderwijs door structureel te evalueren welke innovaties in de komende drie jaar gaan doorbreken. 

Tijdens de groepsdiscussies werd deze aanpak omarmt en leek er veel animo te zijn voor het centraal vastleggen van de skills van medewerkers (in een skills-paspoort). Daarnaast was er ook aandacht voor uitdagingen zoals vergrijzing en de vraag hoe met minder mensen hetzelfde werk kan worden gedaan. De gesprekken draaiden om de noodzaak van een andere visie op arbeid en het belang van continue training en ontwikkeling van werknemers om relevant te blijven in een snel veranderende markt.  

Paneldiscussie: Loopbaanperspectieven in de Maritieme Sector 

De dag werd afgesloten met een paneldiscussie waarin een senior, medior en junior medewerker uit de maritieme sector open spraken met de aanwezigen over hun loopbaanervaringen. Ze spraken over wat hen aantrekt in de sector, zoals de passie voor het water, de afwisseling in het werk en de mogelijkheid om continu nieuwe dingen te leren. Belangrijk was ook de discussie over de veranderende mentaliteit rondom personeelsmobiliteit. Waar het vroeger ‘not done’ was om naar een concurrent over te stappen, zien we nu dat HR-afdelingen samenwerken om talent binnen de sector te behouden, in plaats van te concurreren om dezelfde mensen. 

Een interessant idee dat werd geïntroduceerd, was het creëren van een mentorpool om werknemers bewust te maken van de verschillende mogelijkheden binnen de sector en ze te ondersteunen bij hun loopbaanontwikkeling. Door medewerkers de kans te geven om te roteren en diversiteit in werkzaamheden te ervaren, kunnen ze zich beter ontwikkelen en blijft hun werk interessant. 

Conclusie 

De Inspiratiedag Inclusiviteit en Skills in de Maritieme Sector was een dag vol reflectie, nieuwe inzichten en waardevolle gesprekken. Het werd duidelijk dat zowel inclusiviteit als de ontwikkeling van skills cruciaal zijn voor de toekomst van de maritieme sector. Er is behoefte aan een cultuur waarin diversiteit wordt omarmd en inclusiviteit wordt bevorderd, evenals aan een continu leerproces om werknemers voor te bereiden op de uitdagingen van morgen. 

De verschillende werkgroepen van de NML Human Capital Council gaan met de resultaten aan de slag. Overigens staan deze werkgroepen ook open voor niet-council leden om deel te nemen; aanmelden hiervoor kan bij de programmaleider Chris Karman (chris@maritiemmasterplan.nl). 

We kijken terug op een succesvolle dag en danken alle deelnemers voor hun waardevolle bijdragen. Tot de volgende inspiratiedag!