Maritiem Masterplan
Maritiem Masterplan
Een sterke maritieme sector is cruciaal voor de welvaart, veiligheid en energiebehoefte van Nederland. De sector is enorm breed: van havens tot offshore, van visserij tot zee- en binnenvaart en van kennisinstituten tot dienstverlening. Maar de sector heeft één gemeenschappelijke deler: schepen.
Schepen zijn essentieel voor transport, voedselproductie, kustbescherming en defensie. Daarnaast spelen ze een fundamentele rol in de opwekking van hernieuwbare energie (offshore wind).
Het Maritiem Masterplan beoogt betrouwbare en concurrerende klimaatneutrale schepen te ontwikkelen, bouwen en gebruiken. Met deze schepen wordt een nieuwe impuls gegeven aan de positie van de maritieme sector in Nederland. Door de schepen klimaatneutraal en energie-efficiënter te maken, wordt Nederland minder afhankelijk van fossiele brandstoffen en kan de uitstoot van broeikasgassen tot stoppen worden gebracht. We gaan voor ‘net zero’ in de sector om de klimaatdoelstellingen te halen.
Daarnaast is een maritieme sector met de kennis en kunde om schepen zelf te kunnen ontwikkelen, bouwen en gebruiken, een belangrijke bouwsteen voor de strategische autonomie van Europa en voor onze nationale veiligheid.
De maritieme sector is met een totale toegevoegde waarde van 56,5 miljard euro en 590.000 werknemers één van de grootste pijlers voor een bloeiende Nederlandse economie. 90% van onze import bereikt Nederland via de zee. Ook twee derde van de export vindt plaats via het water (zee- en binnenvaart). Deze export draagt voor meer dan 30% bij aan ons BBP.
De sector staat nog aan het begin van de energietransitie. Maar dankzij een uitstekend maritiem ecosysteem, staat Nederland in de startblokken om koploper te worden. Door nu in klimaatneutrale schepen te investeren, kan Nederland de kloof tussen R&D en brede marktopschaling overbruggen en haar internationale concurrentiepositie in de vier strategische eindmarkten kust- en binnenvaart, natte waterbouw, offshore wind en maritieme veiligheid versterken en uitbouwen.
Het doel van het Maritiem Masterplan is betrouwbare en concurrerende klimaatneutrale schepen te ontwikkelen, bouwen en gebruiken in de vier waardeketens die voor Nederland belangrijk zijn: kust- en binnenvaart, natte waterbouw, offshore wind en maritieme veiligheid.
Er zijn drie redenen om het Maritiem Masterplan nu uit te voeren:
- Versnellen van de (mondiale) maritieme energietransitie
- Vergroten van de nationale veiligheid en de Europese strategische autonomie
- Versterken van het Nederlandse verdienvermogen
Meer inhoudelijke informatie over bovenstaande redenen
Hoe pakken wij dit als sector aan
- Klimaatneutrale demonstratieschepen
- Effectieve samenwerking door een cyclische aanpak en digitalisering
- Human Capital programma
- Overheid als launching customer
Meer inhoudelijke informatie over bovenstaande punten plan van aanpak
Wat levert het Maritiem Masterplan op
Volgens economische analyses levert het Maritiem Masterplan een extra toegevoegde waarde van EUR 33 tot 40 miljard tot 2050. Het aantal in Nederland gebouwde schepen verdubbelt van circa 80 naar ongeveer 160 schepen per jaar.
De aanvankelijke investering die daartegenover staat, bedraagt EUR 1,1 miljard waarvan ongeveer EUR 926 miljoen door publieke en private partners wordt gefinancierd. Voor de laatste EUR 255 miljoen vragen wij hulp uit het Nationaal Groeifonds.
Naast de economische impact draagt het Maritiem Masterplan bij aan het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen (230 megaton CO2 tot 2050) en daarmee een gezondere leefomgeving voor iedereen.
Ook maakt het Nederland en de EU weerbaarder tegen geopolitieke dreigingen.
Waarom is steun vanuit het Nationaal Groeifonds nodig
Ondanks het ogenschijnlijke belang van de maritieme energietransitie, komt deze moeilijk op gang. Dit komt door vier knelpunten die de transitie in de weg staan:
- Klimaatneutrale energiesystemen zijn complexer dan de huidige systemen en nog niet betrouwbaar genoeg.
- De meeste schepen zijn uniek en te groot en duur om eerst een prototype te bouwen waarop innovaties kunnen worden getest. Informatie wordt niet efficiënt genoeg gedeeld en het samenwerkingspotentieel onvoldoende benut.
- Het aanbod van alternatieve brandstoffen is nog erg beperkt omdat de vraag ernaar ontbreekt. Klimaatneutrale schepen moeten eerst gebouwd worden om die vraag te creëren.
- Het oplossen van de drie knelpunten hierboven is erg duur en kent risico’s. Hierdoor kunnen private ondernemers geen financiering krijgen. Met een bijdrage uit het Nationaal Groeifonds is het echter mogelijk de risico’s te spreiden en de hoge kosten te verdelen, zodat de transitie alsnog snel op gang kan komen.