Jaaroverzicht 2022
Nadat de wereld twee jaar lang geteisterd werd door het coronavirus, gaf de uitrol van het vaccin hoop op betere tijden. Volgens een wereldwijd onderzoek van Ipsos, eind 2021, geloofde bijna 80% van de mensen dat 2022 een beter jaar zou worden. Ondanks de oplopende inflatie was men optimistisch over de wereldeconomie en de bereidheid van mensen om in actie te komen tegen klimaatverandering.
Dit optimistische vooruitzicht nam echter een drastische wending toen Rusland eind februari 2022 Oekraïne binnenviel. Woorden schieten tekort om het menselijk leed als gevolg van de oorlog te beschrijven. Afgezien van het zinloze verlies van mensenlevens heeft deze oorlog ook het dagelijkse leven van Nederlanders en andere Europeanen voorgoed veranderd. Een sterke stijging van de olie-, aardgas-, kunstmest- en voedselprijzen verergerde de toch al stijgende inflatie nog verder.
Voldoende aanvoer van energie naar Europa was niet langer gegarandeerd en regeringen werden zich pijnlijk bewust van de onacceptabele afhankelijkheid van Russische olie en gas. ‘Strategische autonomie’ is sindsdien het toverwoord dat door de wandelgangen van de politiek galmt.
Binnen Nederland Maritiem Land roepen wij al lang dat onze strategische autonomie in het geding is en dat onze (maritieme) maakindustrie zal zwichten onder de oneerlijke concurrentie met landen zoals China. Wij hebben ons in Europa te afhankelijk gemaakt van landen die vaak niet de beste bedoelingen hebben, ook op maritiem gebied.
Schepen zijn immers fundamenteel voor transport, voedselproductie, kustbescherming en defensie en spelen een cruciale rol in de opwekking van hernieuwbare energie. De kennis en kunde om deze schepen zelf te kunnen bouwen en exploiteren, vormt daarmee een belangrijke bouwsteen voor onze strategische autonomie en die van Europa. Door deze schepen emissieloos en energie-efficiënter te maken, wordt Nederland minder afhankelijk van fossiele brandstoffen en wordt de uitstoot van broeikasgassen tot een minimum beperkt. Tegelijkertijd biedt de maritieme energietransitie een enorme economische kans, want de vraag naar emissieloze schepen zal toenemen.
Reden genoeg dus om nu eindelijk vaart te maken met de verduurzaming van de scheepvaart! Daarom hebben wij in 2022 alles op alles gezet om met een verbeterde versie van het Maritiem Masterplan een nieuwe poging te wagen bij het Nationaal Groeifonds. Hiervoor hebben wij onder professionele begeleiding van consultancy Roland Berger en in samenwerking met toonaangevende bedrijven talloze consortia gevormd, die met concrete projectideeën hebben bijgedragen aan een stapsgewijze langetermijnaanpak om de maritieme sector te verduurzamen. Dit is alleen mogelijk geweest door de genereuze bijdrage van de Samenwerkende Maritieme Fondsen.
Naast alle financiële en technologische knelpunten is er nog een knelpunt dat de maritieme energietransitie in de weg staat: het gebrek aan arbeidskrachten. Nooit eerder is de spanning op de arbeidsmarkt zo hoog geweest als in 2022. Ook in 2023 zal de arbeidsmarkt naar verwachting zeer krap blijven. Daarom heeft de Human Capital Council in 2022 een strategie uitgewerkt om gezamenlijk in te zetten op het aantrekken en vooral behouden van mensen voor onze mooie sector. Binnen het Maritiem Masterplan wordt ook aandacht hieraan besteedt en zetten we vooral in op het verhogen van de arbeidsproductiviteit.
In 2022 hebben we gezien hoe lokale en regionale crises een wereldwijde impact kunnen hebben, vooral op landen met een open economie, zoals Nederland. 2023 wordt het jaar waarin wij als maritieme sector onze kleuren moeten laten zien en keuzes moeten maken. Dit biedt een enorme kans, zolang we maar dapper genoeg zijn om over onze eigen schaduw heen te stappen. Het is nu of heel lang niet meer.