Toenemende drukte op de Noordzee is niet zonder gevaar voor de Noordzeenatuur, OVV-rapport over scheepvaartveiligheid
De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) heeft onderzoek gedaan naar scheepvaartveiligheid op de Noordzee. In het rapport staan zorgelijke conclusies. Terwijl de drukte op de Noordzee toeneemt, is de veiligheid onvoldoende geborgd. Daarmee groeit de kans op ongevallen, zoals een botsing tussen schepen of een aanvaring met windturbines, met mogelijk grote gevolgen voor de natuur.
Naar aanleiding van het incident met het schip Julietta D heeft de OVV het onderzoek ‘Schipperen met ruimte, Beheersing van scheepvaartveiligheid op een steeds vollere Noordzee’ gepubliceerd. Vooral windmolenparken en de scheepvaart groeien en krijgen steeds meer met elkaar te maken. Enkele alarmerende conclusies uit het rapport: bij de bouw van onder meer windturbines zijn de scheepvaarveiligheidsrisico’s slechts beperkt in zicht. Gehanteerde rekenmodellen om risico’s in te schatten zijn achterhaald. De effectiviteit van toegepaste risicobeheersmaatregelen is onzeker. En risicobeheersing loopt achter op het bouwtempo in de Noordzee, zo stelt de OVV.
Reactie Stichting De Noordzee op OVV-advies
Ewout van Galen, directeur van Stichting De Noordzee belicht het natuurperspectief in een gesprek met de NOS en in de uitzending van Nieuwsuur.
Veiligheidsrisico zorgelijk voor Noordzeenatuur
Elke botsing op zee betekent een potentiële milieuramp, aangezien vrachtschepen veel stookolie en diesel als brandstof aan boord hebben voor hun aandrijving. Ook kan het verlies van een lading (bijv. containers) of van delen van het schip leiden tot grote milieuvervuiling. Mocht een tanker lek raken of doormidden breken, dan zijn de gevolgen voor de Noordzeenatuur al helemaal niet te overzien. Stichting De Noordzee maakt zich grote zorgen over de steeds vollere Noordzee, waardoor de kans op incidenten met zeeschepen toeneemt. Schepen worden ook steeds groter en zwaarder, hierdoor zijn ze minder wendbaar wat de mogelijke risico’s voor mens en milieu ook groter maakt.
Betere afstemming noodzakelijk
Ewout van Galen, directeur Stichting De Noordzee: “Meer samenwerking en afstemming is hard nodig. Waaronder een doorgaand gesprek over scheepvaartveiligheid in het Noordzeeoverleg. Alleen zo kunnen de kansen op een incident met een mogelijke milieuramp als gevolg tot een absoluut minimum beperkt blijven. Dit is in lijn met de aanbeveling van de OVV dat de Noordzee meer als één geheel beschouwd moet worden, zodat gekeken kan worden hoe de verschillende activiteiten veilig naast en met elkaar kunnen plaatsvinden. We hopen dat de minister van Infrastructuur en Waterstaat zo snel mogelijk opvolging geeft aan de duidelijke aanbevelingen in het OVV-rapport.”
Scheepvaartveiligheid niet op orde
“In de afgelopen jaren zijn er verschillende incidenten geweest met schepen op de Noordzee. De onderzoeksresultaten van de OVV bevestigen dat de scheepvaartveiligheid niet op orde is en dat is zorgwekkend. We willen incidenten voorkomen, en als er wel iets gebeurt moet het kristalhelder zijn wie verantwoordelijk is, wie betaalt, en wie de troep gaat opruimen”, zegt Maarten Verdaasdonk, Projectleider Schone Scheepvaart.
Overzicht van recente scheepvaartincidenten op de Noordzee
MSC Zoe, 2 januari 2019
Containerschip MSC Zoe verliest door zeer heftige weersomstandigheden 342 containers ten noorden van de Waddeneilanden. 3,2 miljoen kilo lading belandt als afval in zee. De stranden liggen bezaaid met afval en 800.000 kg blijft achter op de Noordzeebodem.
Eemslift Hendrika, 5 april 2021
Voor de kust van Noorwegen komt het schip in een noordwesterstorm en raakt in de problemen. De lading gaat schuiven en veroorzaakt lekkages, waarna het schip slagzij maakt. De bemanning wordt geëvacueerd en het schip blijft onbemand doorvaren. Een deel van de deklading gaat overboord. Twee dagen later wordt het schip naar de haven van Alesund gesleept.
Julietta D, 31 januari 2022
In het ankervak bij IJmuiden liggen twee schepen tijdens een storm op zee. Het anker van het bulkschip Julietta D houdt het niet, waarna het schip loskomt. Het botst tegen de Pechora Star. Daarbij slaat een gat in de machinekamer van de Julietta D, waardoor het schip stuurloos wordt. De bemanning wordt met helikopters geëvacueerd. Door windkracht 7-8 en golven van 5-6 meter beweegt het losgeslagen schip zich voort door de ruwe zee, in windmolenpark Hollandse Kust Zuid. Het schip mist een platform, maar ramt wel een fundatie van een transformatorplatform. ’s Avonds brengt een helikopter bergers aan boord, die een sleepverbinding weten te maken.
Mumbai Maersk, 2 februari 2022
Het containerschip loopt aan de grond bij het Duitse waddeneiland Wangerooge. Er is geen schade en er zijn geen gewonden.
Fremantle Highway, 25 juli 2023
Er breekt brand uit op de Fremantle Highway. Een schip tot de nok toe gevuld met elektirsche auto’s. De bemanning springt van boord en wordt per helikopter geëvacueerd, een persoon overlijdt. Het schip brandt meerdere dagen en wordt uiteindelijk naar een haven gesleept. Over de vrees voor een mogelijke natuurramp werd Ewout van Galen geïnterviewd door NU.nl.
Verity, 24 oktober 2023
Op een vroege morgen met dichte mist botsen twee vrachtschepen Polesie en Verity op elkaar in het Duitse deel van de Noordzee. Het kleinere schip Verity zinkt. Er vallen enkele doden. Voor zover bekend was er geen lekkage van brandstof. Maarten Verdaasdonk sprak over dit incident met RTL Nieuws .
Bron: Stichting de Noordzee