NML jaaroverzicht 2024; “Samen voor een blauwe toekomst!”
De maritieme sector is de levensader van Nederland. Al eeuwenlang drijft Nederland handel en diplomatie over de internationale zeeën en binnenwateren van de Nederlandse delta. Samen met het havenindustrieel complex draagt de sector 7,3% bij aan het bbp. Maar de maritieme sector speelt niet alleen een cruciale rol in onze economie. Ze is tevens de sleutel tot het voldoen aan de groeiende vraag naar hernieuwbare energie, het waarborgen van onze veiligheid in een wereld van toenemende geopolitieke spanningen en het beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering.
Lange tijd moest de maritieme sector haar strategisch belang voor Nederland bewijzen en vechten om gehoord te worden door de politiek. Met de toekenning van 210 miljoen euro uit het Nationaal Groeifonds voor het Maritiem Masterplan en het opstellen van de sectoragenda voor de maritieme maakindustrie (SAMMI) is in 2023 een doorbraak gerealiseerd.
Deze belangrijke successen hebben in 2024 geleid tot een versnelling in de sector. De gezamenlijke ambities worden eindelijk omgezet in concrete resultaten. De koploperscall uit het Maritiem Masterplan heeft geresulteerd in negen consortia die, met 85 miljoen euro subsidie, negen klimaatneutrale schepen gaan bouwen, verspreid over de deelsectoren kust- en zeevaart, binnenvaart en waterbouw. Ook werd in 2024 de subsidieregeling Maritieme Innovatieprojecten (MIP) opengesteld, met een initiële overheidsbijdrage van 7,5 miljoen euro.
Deze regeling biedt een krachtige stimulans voor maritieme innovaties die de concurrentiepositie en toekomstbestendigheid van de sector versterken, waarbij zowel de overheid als de sector gezamenlijk 50% bijdragen aan de financiering van deze innovaties. De versterkte samenwerking tussen overheid en maritieme sector werd in 2024 bevestigd via de start van het Rijksregiebureau voor de Maritieme Maakindustrie en de Maritieme Autoriteit.
Op het gebied van human capital zijn eveneens belangrijke stappen gezet. Voor het eerst hebben verschillende maritieme organisaties deelgenomen aan een onderzoek naar de inclusiviteit van hun werkcultuur. Dit vraagt lef, omdat het organisaties dwingt zich kwetsbaar op te stellen en open te staan voor eerlijke feedback. Tot ieders verrassing waren de uitkomsten beter dan verwacht. Medewerkers voelen zich sterk betrokken bij hun organisatie, al wordt de algehele cultuur wel als minder inclusief ervaren. Deze schijnbare tegenstelling vraagt om nader onderzoek, en we zullen in de komende jaren regelmatig nieuwe metingen uitvoeren. We blijven de sector bovendien ondersteunen bij de transitie naar een inclusievere cultuur.
Een ander voorbeeld van pioniersgeest zagen we in de ontwikkelingen rond nucleaire voortstuwing van schepen. Onder leiding van NML heeft een consortium van innovatieve bedrijven, brancheorganisaties, kennisinstellingen en overheidsdepartementen het voortouw genomen om de weg te bereiden zodat deze nieuwe technologie ontwikkeld kan worden. Dit soort lef is precies wat we nodig hebben als we niet alleen met de wereld willen concurreren, maar ook met de wereld willen leiden.
2024 was zo een uitzonderlijk succesvol jaar, gedreven door de wil en noodzaak om samen te werken – zowel binnen de sector als met de overheid. Zonder deze samenwerking zouden het Maritiem Masterplan en de SAMMI nooit het licht hebben gezien.
Eind 2024 namen we na zes jaar ook afscheid van Rob Verkerk als voorzitter van NML. ‘Alleen ga je sneller, samen kom je verder’ was vanaf het begin zijn motto. Door die houding zijn we gekomen waar we nu zijn, hebben we met elkaar deze successen behaald.
Het is voor ons als maritieme sector essentieel om dit vast te houden. Want met een SAMMI en Maritiem Masterplan zijn we er nog niet. Dat zijn mooie plannen, maar nu gaat het om de concrete invulling en gezamenlijke uitvoering, ook als er tegengestelde belangen lijken te zijn! Hoe zorgen we dat er in 2030 echt 30 betrouwbare emissieloze schepen rondvaren en we de kennis daarover effectief digitaal hebben gedeeld, zodat onze gezamenlijke concurrentiepositie en strategische autonomie is versterkt? Hoe bereiken we dat deze schepen efficiënt en concurrerend in Nederland worden gebouwd en dat er brandstoffen beschikbaar zijn om er klimaatneutraal mee te kunnen varen?
En dat alles doen we in een snel veranderende wereld, met toegenomen geopolitieke spanningen en polarisatie. Juist daarom is het belangrijk ons gezamenlijk belang en onze lange termijn doelen goed voor ogen te houden en met elkaar één geluid te laten horen.
2025 wordt een essentieel jaar. We hebben de afgelopen jaren vele uitdagingen overwonnen en de erkenning van ons strategisch belang is groter dan ooit. Maar de echte uitdaging ligt nu voor ons: lukt het ons om samen een toekomstvisie te ontwikkelen en daarbij breder te kijken dan onze eigen belangen? De afgelopen jaren hebben bewezen dat samenwerking loont. Laten we koers houden op een gezamenlijke, sterke en toekomstbestendige maritieme sector. Samen voor een blauwe toekomst!