MIIP007 Nederlandse Autonome Veerponten Innovatie Stappenplan
Het MIIP Navis onderzoekt de stapsgewijze introductie van autonome veerponten op Nederlandse binnenwateren.
Onder invloed van recente technologische ontwikkelingen ontstaat er een toenemende belangstelling van gebruikers van veerponten in het autonoom maken van deze schepen. Deze vraag wordt versterkt door marktfactoren als een groeiend tekort aan personeel voor het bemannen van schepen en veren en een kostbare exploitatie van deze veren door de aanzienlijke personeelskosten. Hierdoor staat de continuïteit van deze, voor met name voetgangers en fietsers belangrijke verbindingen onder druk.
(Deels) autonome veren kunnen in potentie met minder of geen bemanning, veiliger en rendabeler opereren en zo bijdragen aan duurzamere vervoersoplossingen in ons waterrijke land. De benodigde investeringen en ontwikkelkosten voor “autonome” schepen gaan de mogelijkheden en kennis van de exploitanten van deze veren vaak te boven.
Onder invloed van de noodzaak tot verduurzaming van het transport in het algemeen wordt een groeiend aantal nieuwe veerponten hybride of elektrisch aangedreven. Het is te verwachten dat dit aantal elektrische veren in de toekomst aanzienlijk zal toenemen. Deze moderne elektrisch aangedreven veerponten vormen geschikte platformen voor de integratie van autonome functionaliteit. Het elektrificeren van de vloot biedt een uitstekende kans om autonome technologie op deze schepen in te voeren. Ten slotte is het relevant dat veerponten – vanwege hun beperkte schaal en gecontroleerd vaargebied – een ideale proeftuin zijn voor autonome toepassingen. De lessen die hieruit getrokken worden kunnen op grotere schaal (vrachtvervoer met grotere schepen) worden toegepast.
De initiatiefnemers voor bovengenoemde initiatieven gaan geremd worden door de beperkte economische meerwaarde van autonome veerponten als de inspanningen niet gecoördineerd worden. Ook hebben partijen vaak nog onvoldoende inzicht welke specifieke (en vaak niet-technische) uitdagingen er in zo’n route naar autonome veerponten te overwinnen zijn.
Daarbij kan uiteraard deels gebouwd worden op eerdere onderzoeken op dit gebied, en de doelstelling van dit MIIP is dan ook om het eerdere werk specifiek te maken voor de use case van veerboten die op Nederlandse binnenwateren opereren. Deze inventarisatie schetst de voornaamste technische, organisatorische en regelgeving uitdagingen die opgelost dienen te worden, maakt onderscheid tussen de verschillen die toepasselijk zijn tussen verschillende veerdiensten (type vaargebied. aanwezigheid recreatieve vaart, invloed scheepsgrootte, aantallen passagiers, aanmeerfaciliteiten, vaarwegbeheerders, al dan niet met auto’s).
De inventarisatie schetst een routekaart voor stapsgewijze innovatie richting autonome veerponten – het elektrificeren van de ponten biedt het nodige platform voor autonome systemen, de autonomie zelf draagt bij aan een verhoogde veiligheid en verbeterde efficiëntie, en ten slotte zijn er economische voordelen indien in aantallen toegepast. Zo kunnen meer kleine 0-emissie veerponten rendabel worden ingezet, en een nuttige bijdrage leveren aan de bereikbaarheid en emissiereductie doelstellingen uit de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens.
De routekaart zal moeten voorzien in een stapsgewijze invoering van autonome functionaliteit, om de (deel) projecten beheersbaar en betaalbaar te houden voor de vaak kleine organisaties die deze veerponten exploiteren. Een geleidelijke invoering van autonome functies biedt verder de gelegenheid deelfunctionaliteit te testen en bewijzen terwijl passende regelgeving en functionaliteit nog in ontwikkeling is. Deze inventarisatie kan dienen als inspiratie voor het opzetten van pilotprojecten met meerdere bedrijven en kennisorganisaties.
In dit onderzoek ligt de focus op elektrisch/hybride veerponten op Nederlandse binnenwateren.