Maritieme Monitor 2021
In opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en in samenwerking met de Stichting Nederland Maritiem Land heeft Ecorys de jaarlijkse monitorstudie uitgevoerd voor de maritieme cluster.
De maritieme cluster beslaat de sectoren zeevaart, scheepsbouw, offshore (energie), binnenvaart, waterbouw, havens (op- en overslag), marine, visserij, maritieme dienstverlening, jachtbouw/watersportindustrie en maritieme toeleveranciers.
De maritieme cluster in 2020
Het jaar 2020 was door de wereldwijde coronapandemie een bijzonder jaar. Deze wereldwijde gezondheidscrisis raakte door alle beperkingen de wereld-economie hard. Ook de maritieme sectoren werden, zij het in verschillende mate, geraakt door de coronapandemie.
De cluster genereerde in Nederland een directe toegevoegde waarde van € 18,8 miljard. Indirect kwam daar nog € 4,7 miljard bij. De maritieme cluster genereert hiermee circa 2,9% (2019: 2,9%) van het bruto binnenlands product (bbp) van Nederland. De maritieme cluster bood in 2019 werk aan 266.650 personen waarvan circa 187.752 directe arbeid betreft. Daarmee vormt het totaal aantal werkzame personen in de maritieme cluster 2,8% (2019: 3,0%) van de werkgelegenheid in Nederland.
In 2020 daalde het aantal werknemers met 0,5% in Nederland terwijl de directe werkgelegenheid in de maritieme cluster sterker daalde (-1,8%). Indirecte werkgelegenheid daalde met 15,3%. Deze daling wordt versterkt door lagere werkgelegenheidsmultipliers in 2020. Dit zou betekenen dat de achterwaartse effecten van de maritieme cluster kleiner zijn geworden. Met andere woorden: een baan in de maritieme cluster zorgt voor minder banen in sectoren die leveren aan de maritieme cluster dan voorheen.
De directe toegevoegde waarde van de maritieme cluster is afgenomen (-3,5%) ten opzichte van de cijfers over 2019. Deze ontwikkeling blijft enigszins achter bij de totale Nederlandse BBP-ontwikkeling. De ontwikkeling van de directe toegevoegde waarde van de cluster is lager dan de daling in het bbp van Nederland (-1,6%). De indirecte toegevoegde waarde van de maritieme cluster groeide wel met 4,6%. Voor de totale toegevoegde waarde (direct plus indirect) van de maritieme cluster betekent dit desondanks een daling van 2,0% ten opzichte van de cijfers over 2019.
De totale export van de maritieme cluster bedroeg in 2020 ruim € 30,3 miljard. In 2019 was dit nog € 29,6 miljard. De exportprestatie van de maritieme cluster is dus gegroeid. De grootste exportsector, los van de havensector, betreft de zeevaartsector met een export van € 5,9 miljard in 2019. Op een totale export vanuit Nederland van € 483 miljard is het aandeel van de maritieme cluster hierin 6,3%
Verduurzaming – Maritiem Masterplan: 50 emissieloze schepen in 2030
Vijftig emissieloze schepen in 2030. Dat is het doel van het ‘Masterplan voor een emissieloze maritieme sector’ en vormt daarmee de aanloop naar langetermijn-schaalvergroting van de vergroening van de Nederlandse scheepvaart. Centraal in het plan staan de financiering en ontwikkeling van technologieën om nagenoeg 100% emissieloze schepen in de vaart te brengen, onder andere door een vijftigtal pilotprojecten op te zetten voor zowel zee- als binnenvaart.
Bijzonder is de rol van Defensie en Rijkswaterstaat, die als launching customer willen deelnemen aan dit traject. Het herstel na de coronapandemie biedt een kans op versnelling van de maritieme energietransitie. “Nederland moet wereldleider worden op het gebied van duurzame scheepsbouw en scheepvaart”, aldus Rob Verkerk, voorzitter van Nederland Maritiem Land. “Met dit initiatief vaart de Nederlandse overheid als eerste met emissieloze schepen en versterken we onze internationale concurrentiepositie”.