Maritieme Monitor 2018
De Nederlandse Maritieme Cluster
Samengevat bedroeg de totale directe en indirecte omzet van de maritieme sector in 2017 €55,1 miljard. De totale directe toegevoegde waarde bedroeg €18,5 miljard, daarnaast werd in 2017 €4,3 miljard aan indirecte toegevoegde waarde gecreëerd; een totaal van €22,8 miljard. Daarmee draagt de maritieme sector 3,1% bij aan het totale Nederlandse BBP (2016: 3,3%). In 2017 waren grofweg 260.000 professionals in het maritieme ecosysteem aan het werk (2016: 166.000); dat komt op 2,85% van de Nederlandse beroepsbevolking (2016: 2,9%).
De ontwikkeling van de Nederlandse maritieme sector
De sector laat licht en stabiel herstel zien. Totale exporten bedroegen in 2017 een kleine €26 miljard; een bescheiden afname van €0,35 miljard ten opzichte van 2016. Deze afname in exporten is gedeeltelijk aan de scheepsbouw toe te wijzen; hier lieten CBS-cijfers in de periode 2015 – 2016 een substantiële piek in 2016 zien. Desondanks droeg de maritieme sector 3,9% bij aan het totale Nederlandse exportvolume. Duurzame economische groei wordt eveneens nog niet in de arbeidsmarktcijfers gereflecteerd; de sector lijkt daarmee ietwat achter te lopen op meer algemene economische ontwikkelingen.
De directe werkgelegenheid daalde in 2017 met -0,5% ten opzichte van 2016. De grootste groei in werkgelegenheid is in de havensector waar te nemen. Daar groeide de sector in 2017 met 1.750 mensen; in de offshore is de sterkste daling met -1.200 mensen waar tee nemen. Desondanks is de totale maritieme werkgelegenheid als gevolg van lagere directe werkgelegenheid maar marginaal met -0,2% afgenomen.
De maritieme werkgelegenheid lijkt onder druk te staan van toenemende vraag naar meer algemene, maar hoogopgeleide technische professionals. Duurzame influx van technisch personeel met een breed scala aan vaardigheden, achtergronden en opleidingsniveaus is essentieel voor de toekomst van de sector. Economische en technologische ontwikkelingen als de toenemende digitalisering, de internet of things en robotisering stellen hoge eisen aan de huidige en aan toekomstige professionals. De Nederlandse maritieme sector wordt immers meer en meer toekomstbestendig.
De sectoren met de meest in het oog springende bijdrage aan de totale toegevoegde waarde van de Nederlandse maritieme sector zijn de baggersector, maritieme toeleveranciers, offshore, maritieme dienstverleners en de havensector. Meest prominent is de toename in toegevoegde waarde door maritieme dienstverleners; een totale toename van 56% in de periode 2006 – 2017. Ook de Koninklijke Marine en de binnenvaart lieten in 2017 positieve ontwikkelingen zien. Achterblijvers zijn de scheepvaart, visserij en scheepsbouw; deze laatste sector is de crisis nog niet geheel bekomen.